Hastane İnfeksiyonlari
Tanımı: Hastalar hastaneye başvurulduktan sonra gelişen ve başvuru anında inkubasyon durumunda olmayan veya hastanede gelişmesine rağmen bazen taburcu olduktan sonra ortaya çıkan infeksiyonlardır.
Genellikle hastaneye yattıktan 48-72 saat sonra ve taburcu olduktan sonra ilk 10 gün içerisinde görülürler.
Hastane İnfeksiyonları Risk Faktörleri
Risk faktörlerini iki başlık altında toplayabiliriz.
1-Mikrobiyal Faktörler:
-Artmış antibiotik kullanımı (flora değişikliği,multiple dirençli patojenler)
2-Konatçı Faktörleri:
-Yaş:Yaşlı hastalar infeksiyon riski altındadır.
-Metabolit ve immunsupresyona yol açan bozukluklar (immun sisteminin baskılanması)
-immunsupresif ilaçlar
-travma-yanık
Hastane infeksiyonlarını hastanede gelişen veya hastanede gelişen veya hastanede yatış sırasında alınan infeksiyonlar olarak belirtmiştik.Ayrıca hastaneden taburcu olmuş hastalarda gelişen infeksiyonlar veya inkübasyon süresi uzun olan bazı hastalıkların (hepatik B-veya C gibi)hastane infeksiyonu olma olasılığı yüksektir.
Hastane infeksiyonlarını genel olarak dört grupta toplamak mümkündür:
1-Üriner Sistem İnfeksiyonları
2-Cerrahi Alan İnfeksiyonları
3-Pulmoner İnfeksiyonlar
4-Bakteremi
Hastane infeksiyonlarının önlenebilmesi için “Hastane İnfeksiyon Kontrol Programının” geliştirilmesi gerekmektedir.Bu programlar hastane infeksiyonlarının kontrolü,antibiotik kullanımının rasyonelleştirilmesi,hasta personelini ilgilendiren sağlık sorunlarının çözümü ve eğitim amaçları ile geliştirilmişlerdir.Bu programlar konunun tüm hastaları,tüm hastane çalışanlarını ilgilendirdikleri için ,hastane infeksiyonlarının bir kısmının önlenebilir ve ekonomik yüklerinin çok fazla olmaları nedenleri ile gerekli bulunmuştur.
*Hastane İnfeksiyon Kontrol Programları” KALİTE İYİLEŞTİRME PROGRAMLARI olarak kabul edilmektedir.
Bu programların iyi çalışabilmesi için hastane yönetiminin tam desteğine gereksinimleri vardır.Yaptırım ve denetleme güçlerinin bulunması da şarttır.Hastane infeksiyon programlarının iyi çalışabilmesi için oluşturulacak komitede en azından şu ekip ve donanım gerekmektedir.
1-Hastane İnfeksiyon Kontrol Hekimi (İnfeksiyon Hastalıkları Uzmanı)
2-İnfeksiyon Kontrol Hemşiresi (200 Yatağa Bir Hemşire)
3-Sekreter
4-Bilgisayar
5-Politika Yöntemleri İçeren Bir El Kitabı
Hastane infeksiyonları kontrol programlarında son yıllarda ortaya çıkan önemli gelişme, klasik kontrol yöntemlerinden uzaklaşılıp,hasta bakım hizmetlerinin kalitesinin ön plana alınmasıdır.
-Hasta bakımında eğitimli personel kullanımı
-Asepsi/antisepsi kaidelerine uyum
-Kişisel Hijyenin öneminin bilinmesi
hasta bakım kalitesini arttırmaktadır.
Ülkemizde hastane infeksiyon kontrol programları ile ilgili çalışmalar kısıtlı olduğu gibi,hastanemizde de olduğunu söylememiz mümkün değil.
Hastane İnfeksiyon Sonuçları
-Hastanede Kalış Süresinde Uzama
-Morbitide de Artış(Zarar Görme)
-Yaşam Kalitesinde Bozulma
-Mortalitede Artış(Ölüm Hızı)
-İşgücü ve Üretkenlik Kaybı
-Maliyette Artış
İnfeksiyon Kontrol Aktiviteleri
-Sürveyans (Araştırma-İnceleme)
-İnfeksiyon Kontrolü İle İlgili Standartlarının Belirlenmesi
-Hizmet İçi Eğitim
-Denetim
-Uygun Antibiotik Kullanımının Belirlenmesi
HASTANE ENFEKSİYONLARININ KONTROLÜ
1-El Yıkama / El Dezenfeksiyonu
2-Temas İzolasyonu
3-Kontrollü Antibiotik Kullanımı
1-El Dezenfeksiyonu
-Hastane infeksiyonlarında en önemli bulaş yolu sağlık personelinin elleridir.
-Yoğun bakım ünitelerinde normal su ve sabunla el yıkama yeterli değildir.Antimikrobiyal solisyonlarla el dezenfeksiyonu uygulanmalıdır.
2- Temas İzalasyonu
-Hastaların tek kişilik odalarda yatmaları yada aynı tip hastaların aynı odada yatmalarının sağlanması
-Hasta odalarına girerken steril olmayan temiz eldiven giyilmesi
-Hasta ile veya odasındaki yüzeylerle temasın fazla olmasının beklendiği durumlarda,
hastalarda idrar veya gaita inkondinansı olması,ileostomi,kolestomi veya açık drenaj varlığında odaya girerken ek olarak steril olmayan temiz bir önlük giyilmesi.
-Eldiven ve önlüğün hasta odasını terk etmeden önce çıkarılması
-El dezenfeksiyonu
-Eldiven ve önlük çıkartılıp,el dezenfeksiyonu yapıldıktan sonra odadaki yüzeylerden hiçbiriyle temas edilmemesi
-Odalar arasında eşya ve tıbbi malzeme transferinin önlenmesi
NOT : Temas izalasyonu uygulanan otuz yataklı bir yeni doğan yoğun bakım ünitesinde bulaş oranının 16 kat azaldığı tespit edilmiştir.
Hastane İnfeksiyonları Hedefleri
-Ulusal nazokominiyal infeksiyon sürverans sistemlerinin geliştirilmesi
-Kullanılan sürveyans yöntemlerinin ve vaka tanımlarının duyarlılık ve seçiciliğinin gözden geçirilmesi
-İnvaziu olmayan monitörizasyon yöntemlerinin ve daha az invaziu cerrahi tekniklerinin geliştirilmesi
-Sıkı kontrollü antibiotik kontrol programları
-İnfeksiyon kontrol önlemlerine uyumun arttırılması (4P Kuralı)
*Plausible biologically ------- Bilimsel olmalı
*Practical ------- Pratik olmalı
*Politically acceptable ------- Kabul edilebilir bir politika olması (Hastane politikası)
*Personnal will follow ------- Personele uyumlu – İzlenebilir olması
Stefilakoklarda Gelişen Hastane İnfeksiyonlarında Alınacak Önlemler
-Hastalarda bunun taşıcılığının araştırılması ve tedavisi
-Açık yara ve lezyonların temizliği
-Hastalar için kullanılan yatak takımlarının,giysilerinin mümkünse hergün değiştirilmesi
-Kişisel temizlik kurallarının uygulanması
-Hastane personelinin bunun taşıcılığı yönünden ve açık lezyonların infeksiyon yönünden araştırılması
Servislerin uygun şekilde temizlenmesi
# Enfeksiyon Kontrolü – Kalite Göstergesidir